เทศกาลทานาบาตะ คืออะไร ?

วันทานาบาตะ (Tanabata Festival) ทานาบาตะหรือที่เรียกกันว่า “เทศกาลดวงดาว” เป็นเทศกาลฤดูร้อนของญี่ปุ่นที่จัดขึ้นทุกวันที่ 7 กรกฎาคม (เดือนสิงหาคมในบางพื้นที่) ซึ่งมีต้นกำเนิดมาจากตำนานเก่าแก่ของคู่รักที่พลัดพรากจากกัน ในช่วงทานาบาตะ ผู้คนจะเขียนคำอธิษฐานลงบนแผ่นกระดาษสีสันสดใสที่เรียกว่า “ทันซากุ” และแขวนไว้บนกิ่งไผ่เพื่อขอพร

เทศกาล ทานาบาตะมีการเฉลิมฉลองทั่วประเทศญี่ปุ่น ที่มีชื่อเสียงที่สุด 3 เทศกาล ได้แก่ “เทศกาลเซนไดทานาบาตะ” ของจังหวัดมิยางิ “เทศกาลทานาบาตะโชนัน ฮิรัตสึกะ” ของจังหวัดคานากาว่า และ “เทศกาลอันโจทานาบาตะ” ของจังหวัดไอจิ งานทานาบาตะบางงานอาจเกี่ยวข้องกับคนทั้งเมือง และเป็นวิธีที่ดีในการสัมผัสบรรยากาศของฤดูร้อนแบบดั้งเดิมของญี่ปุ่น

ประวัติความเป็นมาของทานาบาตะ

ประวัติความเป็นมาของเทศกาลทานาบาตะมีประวัติยาวนานหลายศตวรรษ มีต้นกำเนิดมาจากเทศกาลจีน ที่เรียกว่าQixi และจักรพรรดินีโคเก็ง เป็นผู้แนะนำเทศกาลนี้ในญี่ปุ่นในปี 755 Qixi มาจากการบูชาโหราศาสตร์ และเรื่องราวเป็นเรื่องเกี่ยวกับดาวสองดวงที่มองเห็นได้ในเดือนที่ 7 คือ Vega และ Altair เป็นสัญลักษณ์ของผู้หญิงและผู้ชาย เรื่องราวซึ่งคล้ายกับเทพนิยายจีนอย่างมาก เมื่อกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของเทพนิยายญี่ปุ่น พัฒนาเป็นเรื่องราวความรักที่สะเทือนอารมณ์

ญี่ปุ่นไม่ใช่ประเทศเดียวที่มีเทศกาลคล้ายกับเทศกาล Qixi เนื่องจากเกาหลีและเวียดนามต่างก็มีเทศกาลเป็นของตัวเองเช่นกัน ทานาบาตะถูกนำมาใช้ในราชสำนักเกียวโตในช่วงสมัยเฮอัน (ศตวรรษที่ 8-12) ซึ่งเป็นช่วงแรกที่เกียวโตเป็นเมืองหลวงของญี่ปุ่น แต่เฉพาะในสมัยเอโดะ (ศตวรรษที่ 17-19)เท่านั้น ที่เทศกาลนี้ได้รับความนิยมในหมู่ชนชั้นทางสังคมทั้งหมด นี่คือตอนที่มันกลายเป็นเทศกาลอย่างที่เรารู้กันทุกวันนี้

ปัจจุบันเทศกาลนี้เป็นการผสมผสานระหว่างประเพณีดั้งเดิมกับประเพณีบอน ซึ่งเป็นประเพณีทางพุทธศาสนาที่วิญญาณของบรรพบุรุษจะถูกเชิญกลับสู่โลกมนุษย์อีกสองสามวันเพื่อมารวมตัวกันอีกครั้ง นอกจากนี้ยังมีพิธีกรรมชินโตผสมอยู่ด้วย เนื่องจากเทศกาลส่วนหนึ่งผสานเข้ากับพิธีกรรมชำระล้างของลัทธิชินโต โดยพวกเขาจะอธิษฐานขอให้ปกป้องต้นข้าวและเก็บเกี่ยวผลผลิตได้อย่างอุดมสมบูรณ์ การผสมผสานระหว่างประเพณีจีน พุทธ และชินโตนี้เกิดขึ้นบ่อยครั้ง ก่อให้เกิดประเพณีแบบญี่ปุ่นที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว การผสมผสานระหว่างความเชื่อและพิธีกรรมชินโตกับประเพณีและแนวคิดทางพุทธศาสนาเรียกว่าชินบุตสึ-ชูโงะ

ทานาบาตะคืออะไร?

เรื่องราวของโอริฮิเมะและฮิโกโบชิ

เรื่องราวของวีรบุรุษในเทศกาลทานาบาตะ: โอริฮิเมะ (เด็กหญิง) และฮิโกโบชิ (เด็กชาย) โอริฮิเมะ ธิดาแห่งจักรวาล เป็นช่างทอผ้าที่ทำงานหนักริมแม่น้ำของแม่น้ำทางช้างเผือก เธอสร้างสรรค์เสื้อผ้าที่สวยงามมากมาย และพ่อของเธอมีความสุขมากกับการทำงานหนักของเธอ แต่มีบางอย่างขาดหายไปในชีวิตของโอริฮิเมะ และเธอก็โหยหาใครสักคนที่จะรัก

พ่อของเธอรู้สึกเสียใจกับเธอและจัดให้เธอไปพบกับเด็กชายคนหนึ่งจากอีกฟากหนึ่งของแม่น้ำ ชื่อของเขาคือฮิโกโบชิ ซึ่งเป็นคนเลี้ยงวัว และเมื่อพวกเขาพบกัน พวกเขาก็ตกหลุมรักกันแบบหัวปักหัวปำ พวกเขาแต่งงานกันและมีความสุขแต่กลับเริ่มละเลยงานของตน โอริฮิเมะไม่ทอเสื้อผ้าสวยๆ ของเธออีกต่อไป และวัวก็เริ่มหลงทางในสวรรค์ สิ่งนี้ทำให้จักรวาลโกรธ และเขาแยกคู่รักที่อยู่คนละฟากของทางช้างเผือกและห้ามไม่ให้พวกเขาพบกัน 

โอริฮิเมะเสียใจมากที่ต้องแยกจากสามีของเธอ เธอจึงขอร้องให้พ่อของเธอไปพบเขา เขารู้สึกเสียใจกับเธออีกครั้งและปล่อยให้พวกเขาพบกันปีละครั้งในวันที่ 7 เดือน 7 หลังจากที่เธอทอผ้าเสร็จ ในตอนแรก โอริฮิเมะและฮิโกโบชิไม่สามารถข้ามแม่น้ำได้ แต่เมื่อโอริฮิเมะเริ่มร้องไห้ มีนกกลุ่มหนึ่งเข้ามาช่วยเหลือและสร้างสะพานให้เธอข้ามแม่น้ำและพบกับสามีที่รักของเธออีกครั้ง แต่ถ้าฝนตกวันที่ 7 เดือน 7 เสียดายไม่ได้เจอกันเพราะนกมาไม่ได้และกรณีนั้นต้องรออีกปีหนึ่ง ดังนั้นหากฝนตกบนทานาบาตะ คนญี่ปุ่นจะเรียกมันว่า ‘น้ำตาของโอริฮิเมะและฮิโกโบชิ’

กิจกรรมทั่วไปที่ทำในช่วงเทศกาลทานาบาตะมีอะไรบ้าง?

ตามที่สังเกตก็แตกต่างกันเล็กน้อยในแต่ละภูมิภาค แต่ก็มีความคล้ายคลึงทั่วประเทศ หนึ่งในประเพณีทานาบาตะที่เห็นได้ชัดเจนที่สุด คือ ธงสีสันสดใส ที่ห้อยตามป้ายบอกทางไปจนถึงหน้าร้าน คุณยังจะได้เห็นการ ตกแต่งเล็กๆ น้อยๆ มากมายที่คุณสามารถดูได้ เช่น ในวัดและศาลเจ้า บางแห่ง การตกแต่งที่พบบ่อยที่สุด คือ กระดาษสีที่มีคำอธิษฐานที่เขียนด้วยลายมือเรียกว่าทันซากุ (短冊) เขียนทันซากุแล้วแขวนไว้บนต้นไม้หรือบนก้านไม้ไผ่ในตอนเย็นของวันที่ 7 กรกฎาคม โดยหวังว่าความปรารถนาของพวกเขาจะเป็นจริง หากคุณอ่านภาษาญี่ปุ่นได้ มันก็สนุกดีที่จะได้เห็นสิ่งที่ผู้คนปรารถนา พวกเขายังทำเครื่องประดับโอริกามิ เป็นรูปนกกระเรียนเพื่อขอพรให้มีอายุยืนยาวอีกด้วย และมีของประดับตกแต่งต่างๆ มากมาย

การขอพรในทานาบาตะด้วยแถบทันซากุ

ประเพณีหลักประการหนึ่งของทานาบาตะคือการเขียนคำอธิษฐานลงบนทันซาคุ (短冊) ซึ่งเป็นแถบกระดาษสีสันสดใส และแขวนไว้จากกิ่งไผ่ การปฏิบัตินี้เริ่มขึ้นในสมัยเอโดะ ในสมัยนั้น ว่ากันว่าหลายคนปรารถนาให้ฝีมือการเขียนหรืองานฝีมือดีขึ้น

ทันซาคุมีทั้งหมด 5 สี ได้แก่ แดง น้ำเงิน เหลือง ขาว และดำ สีเหล่านี้มีพื้นฐานมาจากองค์ประกอบทั้งห้าของจีนโบราณ ซึ่งกล่าวกันว่ามาจากธรรมชาติ

ธาตุเหล่านี้ได้แก่ ไม้ ไฟ ดิน โลหะ และน้ำ ซึ่งสีน้ำเงิน แดง เหลือง ขาว และดำสอดคล้องกัน สีดำมักจะถูกแทนที่ด้วยสีม่วง เนื่องจากสีมีความหมายแฝงถึงความโชคร้าย

แต่ละสีก็มีความหมายที่แตกต่างกัน เช่น

ทันซาคุสีขาว หมายถึง หน้าที่และความรับผิดชอบ จึงเหมาะกับปณิธานส่วนบุคคล สีขาวในฮวงจุ้ยหมายถึง “การผ่อนคลาย” และ “ความสัมพันธ์ของมนุษย์ที่ดีขึ้น”

สีดำ (หรือสีม่วง) เป็นสีของนักวิชาการ และเหมาะกับคำอธิษฐานเกี่ยวกับความกล้าหาญในด้านทักษะและวิชาการ ในทางฮวงจุ้ย สีทรงพลังซึ่งเพิ่มความแข็งแกร่งให้กับความปรารถนาของคุณ

ทันซากุแดง สีแดง หมายถึง บำเหน็จต่อพ่อแม่และบรรพบุรุษของคุณ แนะนำให้ใช้ทันซาคุสีแดงในการเขียนคำอธิษฐานเกี่ยวกับพ่อแม่และบรรพบุรุษ ในทางฮวงจุ้ย สีแดงเป็นสีแห่ง “ความมุ่งมั่น”

ทันซาคุสีฟ้า หมายถึง ความสุภาพและมารยาท สำหรับผู้ที่พยายามพัฒนาตนเอง ทันซาคุสีน้ำเงินคือคำตอบ ในทางฮวงจุ้ย สีน้ำเงินเป็นสีของ “ความสงบ” และ “ความไว้วางใจ”

ทันซาคุสีเหลือง หมายถึง มิตรภาพ และเหมาะกับความปรารถนาเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของมนุษย์ ความหมายของฮวงจุ้ยคือความเจริญรุ่งเรือง ดังนั้นความปรารถนาในเรื่องธุรกิจและความสำเร็จก็เหมาะสมเช่นกัน

การเฉลิมฉลองทานาบาตะทั่วประเทศญี่ปุ่นปี 2023

แต่ถ้าคุณต้องการเข้าถึงจิตวิญญาณของทานาบาตะจริงๆ เราขอแนะนำให้คุณไปเยี่ยมชมเทศกาล การไปเยี่ยมชมเทศกาล (ฤดูร้อน) ในญี่ปุ่นถือเป็นประสบการณ์ที่สนุกสนานอย่างแน่นอน โดยมีผู้คนจำนวนมากเดินเล่นไปรอบๆ สวมชุดยูกาตะ (ชุดกิโมโนฤดูร้อน) และเพลิดเพลินกับอาหารริมถนนในท้องถิ่น ในแต่ละปีจะมีการจัดเทศกาลต่างๆทั่วประเทศญี่ปุ่น นับไม่ถ้วนในช่วงฤดูร้อน ตั้งแต่การแสดงดอกไม้ไฟ ที่น่าตื่นตาตื่นใจที่สุด ไปจนถึงเทศกาลเต้นรำที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวนับล้านคนมีบางอย่างสำหรับทุกคน! มักจะมีการแข่งขันตกแต่งครั้งใหญ่และกิจกรรมมัตสึริทั่วไป เช่น เกมแบบดั้งเดิมและแผงขายอาหารริมถนน และทานาบาตะก็ไม่มีข้อยกเว้น ต่อไปนี้เป็นภาพรวมของการเฉลิมฉลองทานาบาตะที่สำคัญบางส่วนที่กำลังเกิดขึ้นทั่วประเทศญี่ปุ่น

บทความแนะนำ

ตรุษจีน

เทศกาลตรุษจีน ประเพณีและล

Read More »

เทศกาลผีตาโขน มรดกภูมิปัญ

Read More »
ทำบุญบ้าน

ประเพณีทำบุญบ้าน ทำบุญบ้า

Read More »

เทศกาลเวนิสคาร์นิวัล (Ven

Read More »
new year festival

เทศกาลปีใหม่ มีกิจกรรมวัน

Read More »
fuji shibazakura festival

เทศกาลฟูจิชิบะซากุระ 2024

Read More »