เทศกาลตรุษจีน ประเพณีและลำดับเหตุการณ์ในช่วงเทศกาล

admin
กุมภาพันธ์ 2, 2024

เทศกาลตรุษจีน มีที่มาจากตำนานและตระกูลเรื่องราวต่าง ๆ ที่ถูกประชาชนจีนสืบทอดกันมาตลอดหลายพันปี ซึ่งมีหลายตำนานเกิดขึ้นอยู่กับภูมิภาคและวัฒนธรรมที่แตกต่างกันในประเทศจีน แต่เรื่องราวที่มีความน่าเชื่อถือมากที่สุดคือเรื่องราวเกี่ยวกับ “เหนียน” หรือ “Nian” ในภาษาจีน

ตามตำนานเหนียน เป็นสัตว์ประหลาดที่มีลักษณะคล้ายหนีบหน่อย ๆ และมักปรากฎในช่วงเวลาตรุษจีน มีคำเดียวกันในภาษาจีนที่หมายถึง “ตี” หรือ “บ่นอย่างแรง” ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทศกาล ชาวบ้านจีนเดิมเคยพบว่าการใช้เสียงดังแรงและการใช้สีแดงสดช่วยได้ในการไล่ Nian หรือสัตว์ประหลาดที่กล่าวถึง โดยชาวบ้านจึงเริ่มนำเสนอพิธีกรรมและประเพณีที่เกี่ยวกับสีแดง การให้ของในซองแดง การจัดแสดงดนตรีและเสียงดัง ตลอดจนการตกแต่งบ้านด้วยตัวอักษรและสัญลักษณ์ที่เป็นที่นิยมในวันตรุษจีน เรื่องราวนี้กลายเป็นฐานในการสร้างเทศกาลตรุษจีนที่เรารู้จักในปัจจุบัน

ความสำคัญและบทบาทในวัฒนธรรมจีน

เทศกาลตรุษจีนมีความสำคัญและบทบาทที่สำคัญมากในวัฒนธรรมจีน โดยมีมิติทั้งทางทางทฤษฎี, สังคม, และวัฒนธรรมดังนี้

การเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์และตำนาน

เทศกาลตรุษจีนเชื่อมโยงกับประวัติศาสตร์ของประชาชนจีนและตำนานที่มีความสัมพันธ์กับการต่อสู้กับสัตว์ประหลาดเหนียน
การสืบทอดตำนานและประเพณีที่เกี่ยวข้องเป็นส่วนสำคัญของการถ่ายทอดวัฒนธรรมจีนในทุกวัยทุกช่วงวิถีชีวิต

การพบกับระหว่างตระกูลและครอบครัว

เทศกาลตรุษจีนเป็นโอกาสที่สำคัญสำหรับครอบครัวและญาติพี่น้องที่ห่างไกลที่จะมารวมตัวกัน
การนั่งทานอาหารร่วมกัน, การให้ของในซองแดง, และการเจรจาสันติสุขระหว่างครอบครัวมีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดี

การภูมิใจและอัญเชิญโชคลาภ

เทศกาลตรุษจีนเสริมสร้างความภูมิใจในตำนานและวัฒนธรรมจีน
การเชื่อว่าการเคลื่อนไหวของสัตว์ประหลาดเหนียน มีความหมายในการเริ่มต้นปีใหม่และเปิดโอกาสให้กับโชคลาภและความรุ่งเรือง

การสร้างความเป็นสันติสุข

เทศกาลตรุษจีนมีบทบาทในการสร้างความสันติสุขในชุมชน, สังคม, และครอบครัว
การทำบุญ, การช่วยเหลือผู้จน, และการแบ่งปันความสุขกับผู้อื่นมีความสำคัญในช่วงเทศกาลนี้

การส่งท้ายปีเก่าและต้อนรับปีใหม่

เทศกาลตรุษจีนเป็นการส่งท้ายปีเก่าและต้อนรับปีใหม่ โดยมีกิจกรรมต่าง ๆ ที่ส่งท้ายปีเก่าและทำความสะอาดบ้านเพื่อต้อนรับความสดใหม่

การประสานงานและกิจกรรมทางศาสนา

ช่วงเทศกาลตรุษจีนเป็นโอกาสสำหรับกิจกรรมทางศาสนา เช่น การไปวัด, การทำบุญ, และการสวดมนต์เพื่อขอความโชคด

ทั้งนี้เทศกาลตรุษจีนมีความหลากหลายและเป็นที่สังเกตในทุกระดับของวัฒนธรรมจีน มีบทบาทในการเสริมสร้างความเข้มแข็งและความเชื่อมโยงในชุมชน, ครอบครัว, และสังคมทั้งหมด

วันเริ่มต้นและระยะเวลาเทศกาลตรุษจีน

เทศกาลตรุษจีนมีวันเริ่มต้นและระยะเวลาที่ค่อนข้างยาว โดยปกติจะตกกระทบในช่วงต้นปีขึ้นอยู่กับปฏิทินจีน ซึ่งจะมีความแตกต่างจากปฏิทินทางตะวันตก เทศกาลตรุษจีนมักเริ่มต้นในวันขึ้นปีใหม่ ซึ่งจะตรงกับวันขึ้นปีใหม่ในปฏิทินจีน (ตามฤดูใบไม้ผลิ) ระยะเวลาของเทศกาลตรุษจีนจะเริ่มต้นในวันขึ้นปีและทำมาจนถึงประมาณ 15 วัน ในบางปีระยะเวลาอาจยาวขึ้นถึง 23-24 วัน

สัญลักษณ์และประเพณีในเทศกาลตรุษจีน

สัญลักษณ์

สีแดง เป็นสีมงคลที่สุดของชาวจีน สื่อถึงความโชคดี โชคลาภ และความสุข มักใช้ตกแต่งบ้านเรือน เสื้อผ้า อาหาร ของประดับตกแต่ง และซองอั่งเปา
สีทอง สื่อถึงความร่ำรวย เงินทอง และความมั่งคั่ง มักใช้ตกแต่งบ้านเรือน ของประดับตกแต่ง และอาหาร

อาหาร อาหารแต่ละชนิดมีความหมายมงคลต่างกัน เช่น

เกี๊ยว: สื่อถึงความร่ำรวย เงินทอง
ปลา: สื่อถึงความเหลือเฟือ
ไก่: สื่อถึงโชคลาภ
ส้ม: สื่อถึงความโชคดี

สัตว์มงคล สัตว์แต่ละชนิดมีความหมายมงคลต่างกัน เช่น

มังกร: สื่อถึงพลังอำนาจ และความยิ่งใหญ่
นกฟีนิกซ์: สื่อถึงความสง่างาม และความโชคดี
ค้างคาว: สื่อถึงความสุข
ปลาคาร์ฟ: สื่อถึงความมุมานะ

ตัวอักษร: ตัวอักษรจีนมงคล เช่น 福 (ฝู) หมายถึง โชคลาภ 春 (ชุน) หมายถึง ฤดูใบไม้ผลิ มักเขียนบนกระดาษแดงและติดไว้ที่ประตูบ้าน

กิจกรรมที่เกิดขึ้นในวันตรุษจีน

การทำความสะอาดบ้าน: เป็นการกวาดล้างสิ่งไม่ดีออกจากบ้าน และต้อนรับสิ่งดีๆ เข้ามาในปีใหม่
การไหว้บรรพบุรุษ: เป็นการแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว
การไหว้เทพเจ้า: เป็นการขอพรจากเทพเจ้าให้คุ้มครองในปีใหม่
การแจกอั่งเปา: เป็นการมอบเงินขวัญให้กับเด็กๆ เพื่อเป็นสิริมงคล
การกินอาหารมงคล: อาหารแต่ละชนิดมีความหมายมงคลต่างกัน เช่น เกี๊ยว ปลา ไก่ ส้ม
การละเล่น: เช่น การจุดพลุ การเชิดสิงโต การรำมังกร